نکات ایمنی کار با سدیم هیدروکسید (NaOH) و خطرات استفاده از آن

نکات ایمنی سدیم هیدروکسید یکی از مهم‌ترین اصولی است که هنگام کار با این ماده خورنده باید رعایت شود. سدیم هیدروکسید یک باز بسیار قوی است که می‌تواند در صورت تماس با پوست یا چشم، آسیب‌های جدی ایجاد کند. در این راهنما، تمام اصول ایمنی، خطرات، روش‌های صحیح نگهداری و کار با NaOH را بررسی می‌کنیم.

نکات ایمنی سدیم هیدروکسید هنگام کار با این ماده

سدیم هیدروکسید یک باز بسیار قوی با pH نزدیک به ۱۴ است. این ماده به‌سرعت بافت‌های زنده را تخریب می‌کند و هنگام ترکیب با آب واکنش گرمازا ایجاد می‌شود. برای جلوگیری از آسیب، رعایت نکات ایمنی سدیم هیدروکسید در تمام محیط‌های صنعتی و آزمایشگاهی ضروری است.

تجهیزات ایمنی ضروری هنگام کار با سدیم هیدروکسید

۱. دستکش مقاوم شیمیایی

به هیچ‌وجه از دستکش لاتکس معمولی استفاده نکنید. گزینه‌های مناسب:

• نیتریل
• نئوپرن
• PVC ضخیم

۲. عینک ایمنی یا شیلد محافظ صورت

پاشش سود سوزآور می‌تواند ظرف چند ثانیه باعث آسیب‌دیدگی شدید چشم شود.

۳. ماسک تنفسی مناسب

گرد یا بخار NaOH موجب تحریک شدید ریه و گلو می‌شود و باید از ماسک فیلتر‌دار صنعتی استفاده کرد.

۴. لباس محافظ، پیش‌بند PVC و کفش ایمنی

این تجهیزات مانع از تماس مستقیم سدیم هیدروکسید با پوست و بدن می‌شوند.

خطرات سدیم هیدروکسید برای انسان

۱. تماس پوستی

• سوختگی شیمیایی شدید
• ایجاد تاول
• تخریب تدریجی بافت

۲. آسیب چشمی

• سوزش شدید
• تاری دید
• احتمال نابینایی دائمی

۳. استنشاق بخار یا گرد NaOH

• سرفه و تحریک تنفسی
• سوزش گلو
• تنگی نفس
• التهاب ریه

۴. بلع

بلع سدیم هیدروکسید بسیار خطرناک است و باید فوراً به پزشک مراجعه شود.

اقدامات فوری در صورت تماس با سدیم هیدروکسید

تماس با پوست

1. شستشو با آب فراوان به مدت حداقل ۱۵ دقیقه
2. خارج کردن لباس آلوده
3. عدم استفاده از مواد خنثی‌کننده خانگی
4. مراجعه سریع به پزشک

تماس با چشم

1. شستشو با آب ولرم حداقل ۲۰ دقیقه
2. خارج کردن لنز تماسی
3. مراجعه فوری به اورژانس

استنشاق

• ترک محیط آلوده
• تنفس هوای تازه
• در صورت ادامه علائم، مراجعه پزشکی

بلع

• عدم تحریک به استفراغ
• شستشوی دهان
• مراجعه سریع به اورژانس

نکات ایمنی نگهداری سدیم هیدروکسید

• نگهداری در ظرف کاملاً دربسته
• دور از رطوبت نگه‌داری شود (NaOH رطوبت را جذب می‌کند)
• عدم نزدیکی به اسیدها
• عدم تماس با فلزات
• انبار خشک، خنک و غیرقابل اشتعال

نکات حمل و نقل ایمن

• استفاده از بسته‌بندی‌های مقاوم HDPE
• جلوگیری از پاره‌شدن کیسه‌ها
• حمل با لیفتراک یا تجهیزات استاندارد
• استفاده از دستکش و عینک هنگام جابه‌جایی

جمع‌بندی

رعایت نکات ایمنی سدیم هیدروکسید موجب کاهش خطرات این ماده خورنده می‌شود. استفاده از تجهیزات محافظتی مناسب و نگهداری صحیح، مهم‌ترین اصول کار ایمن با NaOH هستند.

برای مطالعه استانداردهای بین‌المللی ایمنی می‌توانید

راهنمای رسمی OSHA درباره Sodium Hydroxide

را مشاهده کنید.